De Iep of Olm
Meer over de Iep of Olm
In de Falgatuinen vind je, verdeeld over de verschillende kavels 321 bomen. Dit aantal bomen is onderverdeeld in 18 soorten. De Iep (Ulmus – Olm) is de meest voorkomende boom. Direct daarop volgen de Els en de Eik.
Persoonlijk vind ik de naam ‘Olm’ mooier. Het klinkt ‘oer’, avontuurlijk en ik moet meteen denken aan jeugdboeken als ‘brief voor de koning’ van Tonke Dragt; een spannende reis door het oerwoud. En wat dacht je van het liedje ‘De Uil zat in de Olmen’? Met een Koekkoek die ‘achter gindse heuvels’ zachtjes antwoordt…
Belangrijke kust- en stadsboom
Het planten van Olmen of Iepen is in een kuststreek niet onlogisch: deze bomen zijn goed bestand tegen de zilte zeewind en door het goed vertakte wortelstelsel ook bestand tegen een fikse storm. Met het brede, ronde of pyramide uiterlijk heeft de Olm een landschappelijke functie en dient al jaar en dag als windvanger. Voor de kuststreek is de Olm ook belangrijk: zonder deze bomen kunnen de landschappelijke kustbeplantingen zich nauwelijks ontwikkelen en slaat de bodemerosie toe. Ook veel organismen leven van de iep, zoals kevers, vlinders, mossen en paddenstoelen.
De Olm wordt gezien als een ideale stadsboom: hij stelt weinig eisen aan de grond, is redelijk bestand tegen luchtvervuiling en laat door zijn open kroon veel licht door. Dit laatste is dan misschien een opsteker voor alle FalgaBuren die zich zorgen maken over (zon-)licht voor de zonnepanelen. Daar staat dan weer tegenover dat sommige rassen Olmen hoog kunnen worden: tot zo’n 50 meter.
Je vindt de verschillende soorten Olmen vooral bij boerderijen, langs kanalen en langs wegen. Het hout van de Olm wordt ondermeer gebruikt in de scheeps- en huizenbouw en voor het maken van meubels.
Ziektes
De Olm is gevoelig voor de iepziekte. Deze verwelkingsziekte wordt veroorzaakt door de schimmel Ophiostoma ulmi. De iepziekte wordt overgebracht door de iepenspintkever, die de genoemde schimmel bij zich draagt. De schimmel groeit in de houtvaten van iepen, waartegen de boom zich verweert met thyllen, waardoor deze houtvaten verstopt raken. Hierdoor verwelken de bladeren en sterft de boom. Van het begin 20e eeuw nog zeer uitgebreide Olmenbestand in Nederland is tussen 1919 en 2000 zeker negentig procent door de iepziekte of door preventief ruimen verdwenen, waardoor het landschap een behoorlijke verandering heeft ondergaan. Ook de Olmen in Den Helder hebben het tot op de dag van vandaag flink te verduren.
Onderhoud
Het advies is om een Olm zo min mogelijk te snoeien omdat de iepenziekte zich door het snoeien makkelijker kan verspreiden. Wil je toch snoeien? Zorg er dan voor dat je zeker weet of het om een iepenresistent ras gaat. Zo’n resistent ras is zonder gevaar op verspreiding van de iepenziekte te snoeien. Het advies is om voor het snoeien van een Iep altijd professioneel advies in te winnen en het snoeien bijvoorkeur ook aan die professioneel over te laten.
Voor alle Olm-rassen geldt als algemeen onderhoud: verwijder tijdens de zomermaanden dode takken en beschadigde twijgen. Verzorg de wonden met een wondafdekkingsmiddel dat een schimmeldodende werking heeft. En check regelmatig op de iepziekte. Twijfel je of de Olm ziek is? Onderneem direct actie; binnen 14 dagen is de boom een schaduw van wat deze ooit was en infecteert direct de bomen die binnen een straal van 20 meter staan. Win professioneel advies in en ga in ieder geval niet op eigen houtje aan de slag.
Ulmus Plantijn
De Plantijn heeft een breed ovale tot waaiervormige groeivorm met grijzig groene bladeren en vormt een dichte kroon. De Plantijn kan worden gebruikt voor straat- en laanbeplanting en is matig windbestendig. De boom is redelijk resistent tegen iepziekte.
Eigenschappen
hoogte: 15 – 20 meter
kroon: breed, ovaal, waaiervormig
schors: grijs op latere leeftijd met zwarte groeven
blad: ovaal tot eirond, grijsgroen
herfstkleur: geel
bloemen: lichtgroene trossen
vruchten: plat, gevleugeld nootje
bloeitijd: maart – april
bron: www.bomenbieb.nl
Ulmus New Horizon
Je vindt deze boom onder andere op kavel C10, aan de rechterkant.
New Horizon is een snelgroeiende Olm en komt voort uit
Amerikaans selectieonderzoek. De boom heeft
frisgroene iets glimmende bladeren en heeft in de
jeugdfase een losse eironde kroon, op oudere leeftijd
wordt de kroon breder. De New Horizon is zowel
geschikt voor landschappelijke beplanting als voor het
gebruik binnen de bebouwde kom. De boom is goed
resistent tegen iepziekte.
Eigenschappen
hoogte 15 – 20 meter
kroon: piramidevormig
schors: grijs
blad: ovaal tot eirond, glazend
herfstkleur: geel
bloemen: lichtgroene trossen
vruchten: plat, gevleugeld nootje
bloeitijd: maart – april
bron: www.bomenbieb.nl
